Uranus is die eerste planeet wat ontdek is wat nie vanaf die antieke tyd as ’n planeet beskou is nie. Dit is aanvanklik vir ’n ster aangesien. Die eerste aangetekende waarneming van die "ster" was in 1690 toe John Flamsteed dit gekatalogiseer het as 34 Tauri.

Herschel het die planeet op 13 Maart 1781 amptelik ontdek. Hy het dit egter op 26 April 1781 aangeteken as ’n komeet. Ander sterrekundiges het gou besef dit is ’n nuwe planeet wat ontdek is, en Herschel self het teen 1783 aan die Royal Society erken dat dit wel ’n planeet is. Uit erkenning vir sy ontdekking het koning George III van die Verenigde Koninkryk hom ’n toelae van £200 gegee op voorwaarde dat hy na Windsor-kasteel skuif sodat die koninklike familie deur sy teleskope na die sterre kon kyk.

Die oorspronklike naam wat Herschel aan die planeet gegee het is Georgium Sidus (George se ster), genoem na koning George III. Hy het dit later hernoem tot die Georgian Planet. Die naam is tot teen 1850 gebruik, maar was nie aanvaarbaar buite Brittanje nie. Lalande het die naam Herschel in 1784 voorgestel, maar eindelik het Johann Elert Bode, redakteur van die Berliner Astronomisches Jahrbuch, die naam Uranus begin gebruik – die Latynse weergawe van die Griekse naam Uranos. Hy het gereken nes Saturnus die pa van Jupiter was, behoort die nuwe planeet na die pa van Saturnus genoem te word. In 1789 het Bode se kollega by die Royal Academy, Martin Klaproth, sy nuutontdekte chemiese element "uraan" genoem ter ondersteuning van Bode se keuse. Dit het eindelik die algemeen-aanvaarde naam geword.

In Chinees, Japannees, Koreaans en Viëtnamees beteken die naam van die planeet letterlik "Hemelkoningster" (天王星).

Uranus wentel elke 84 aardjare om die Son. Sy gemiddelde afstand van die Son is rofweg 3 miljard km (sowat 20 AE). Die intensiteit van die sonlig op die planeet is sowat 1/400ste van dié op Aarde. Sy wentelelemente is in 1783 die eerste keer bereken deur Pierre-Simon Laplace. Mettertyd het onreëlmatighede duidelik geword tussen die voorgestelde en die waargenome wentelbaan, en in 1841 het John Couch Adams die eerste keer voorgestel dat die verskille veroorsaak kan word deur die swaartekrag van ’n onsigbare planeet. In 1845 het Urbain Le Verrier sy eie ondersoek na Uranus se wentelbaan begin. Op 23 September 1846 het Johann Gottfried Galle ’n planeet ontdek wat later Neptunus genoem is – by feitlik die presiese plek wat deur Le Verrier voorspel is.

Die rotasieperiode van Uranus se binnekant is 17 uur, 14 minute, kloksgewys (’n retrograde beweging). Soos op al die reuseplanete is daar baie sterk winde in die rigting van die rotasie in sy boonste atmosfeer. By sekere breedtegrade, soos sowat twee derdes van die pad van die ewenaar tot die suidpool, beweeg dele van die atmosfeer baie vinniger; ’n volle rotasie duur so kort as 14 uur.

Helling van as

Uranus se as het ’n helling van 97,77 grade en daarom is sy rotasie-as sowat parallel met die vlak van die Sonnestelsel. Seisoene verskil dus heeltemal van dié op ander groot planete. Naby die tyd van Uranus se sonstilstand wys een pool aaneenlopend na die Son en die ander pool weg van die Son. Net ’n smal strook naby die ewenaar het ’n vinnige dag-nag-siklus, maar met die Son baie laag oor die horison soos by die Aarde se poolstreke. Aan die ander kant van Uranus se wentelbaan is die posisies van die pole omgekeer. Elke pool kry sowat 42 jaar lank aaneenlopende sonlig, gevolg deur 42 jaar van duisternis. Naby die tyd van die dag-en-nag-ewenings wys Uranus se ewenaar na die Son en ondervind Uranus ’n tydperk van dag-nag-siklusse soortgelyk aan dié van die ander planete. Uranus het sy mees onlangse nagewening op 7 Desember 2007 ondervind.

Hoewel die pole langer na die Son wys as die ewenaar, is dit warmer by die ewenaar. Die rede is nie bekend nie. Ook die rede waarom die planeet so ’n groot helling het, is onbekend – een teorie is dat ’n aardgrootte planeet tydens die vorming van die Sonnestelsel teen Uranus gebots en die helling veroorsaak het.

Uranus se skynbare magnitude is tussen 5,5 en 6,0, wat beteken dit kan op ’n donker aand met die blote oog gesien word as ’n dowwe ster. Dit kan maklik met ’n verkyker gesien word, selfs in ’n stadsomgewing. Deur ’n amateurteleskoop het die planeet ’n ligblou skynsel en deur groter teleskope kan wolkpatrone en van die groter mane, soos Titania en Oberon, gesien word.

Uranus se massa is rofweg 14,5 keer dié van die Aarde en dit is dus die kleinste van die reuseplanete. Sy deursnee is effens groter as Neptunus s’n teen rofweg vier keer dié van die Aarde. Sy digtheid van 1,27 g/cm³ is dus die laagste naas dié van Saturnus en dit dui daarop dat dit bestaan uit hoofsaaklik verskeie yssoorte, soos water, ammoniak en metaan. Verskillende modelle gee ’n verskillende aanduiding van die hoeveelheid ys in Uranus, maar dit moet tussen 9,3 en 13,5 aardmassas wees. Waterstof en helium maak net ’n klein deel van die totaal uit: tussen 0,5 en 1,5 aardmassas. Die res van die nie-ysmateriaal (0,5 tot 3,7 aardmassas) is rotsagtige stowwe.

Die standaardmodel van Uranus se struktuur bestaan uit drie dele: ’n rotsagtige (silikaat, yster-nikkel) kern, ’n ysagtige mantel en ’n buitenste gaslaag van waterstof en helium. Die kern is relatief klein (net sowat 0,55 aardmassas) en het ’n radius van minder as 20% van die hele planeet s'n. Die mantel vorm die grootste deel (sowat 13,4 aardmassas). Die buitenste laag is taamlik onbeduidend (sowat 0,5 aardmassas) en dit maak die laaste 20% van Uranus se radius uit. Die temperatuur in die kern is sowat 5 000 K. Die ysmantel bestaan nie uit konvensionele ys nie, maar is ’n warm, digte vloeistof wat uit water, ammoniak en ander vlugtige materiale bestaan. Dit word soms ’n water-ammoniak-oseaan genoem.

Hoofartikel: Uranus se natuurlike satelliete.

Uranus het 27 natuurlike satelliete. Die name is gekies uit karakters van William Shakespeare en Alexander Pope se werk. Die vyf grootstes is Miranda, Ariel, Umbriel, Titania en Oberon.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Uranus.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia